Woensdag 25 mei bleek ik niet de enige geïnteresseerde bij het webinar/paneldiscussie met de intrigerende titel: “Wordt alle psychisch lijden veroorzaakt door trauma?”

Als experts waren Anne Marsman en Kassandra Goddijn en aanwezig. Anne is recent gepromoveerd op de langdurige impact van ingrijpende jeugdervaringen in relatie tot mentale gezondheid. Kassandra richt zich als personal coach met name op kinderen van ouders met psychiatrische problematiek, waarbij ze ontdekte dat datgene waar haar klanten mee kampen, heel gewoon (complex) trauma is.

Fijn was ook de aanwezigheid van Stephanie Terpstra die met haar achtergrond als micro-bioloog nog extra specialistische kennis toevoegde.

De eerste vraag die logischerwijs aan de orde kwam was: ‘Wat versta je onder trauma?’ Hiervoor bleken Anne en Kassandra dezelfde definitie te hanteren, namelijk de definitie zoals verwoordt door Gabor Maté:

“Trauma is niet wat je overkomt: het is wat binnenin je gebeurt als resultaat van wat jou is overkomen.”

Voor mij was dit heel verhelderend. Het is iets wat in het spraakgebruik vaak misgaat. Er wordt gesproken over een trauma terwijl we een traumatische gebeurtenis bedoelen. Niet iedere traumatische gebeurtenis veroorzaakt trauma (schade). Er kan zelfs sprake zijn van groei. Of er schade ontstaat hangt heel erg af van de context waarbinnen het plaatsvindt. (persoonlijke noot: ik realiseerde me vlak na het webinar dat ook binnen de somatiek het woord trauma gebruikt wordt. Hiermee wordt de beschadiging bedoelt en niet de gebeurtenis. De kapotte knie en niet de valpartij. En ook daar kennen we het fenomeen van heel hard vallen zonder schade en struikelen over een drempel met een gecompliceerde enkelbreuk tot gevolg.)

Alie Weerman leidde met bezieling het gesprek en zorgde dat iedereen die dat wilde aan bod kwam. Best pittig af en toe want er werd heel actief meegedaan. Er leefden veel vragen en er ontstond een mooi gesprek. Ook waren er vragen waar geen eenduidig antwoord op mogelijk was. Soms leken ervaringskennis en wetenschappelijke kennis niet helemaal op één lijn. En wat neem je dan als uitgangspunt? Het meest duidelijk was dit bij het centrale vraagstuk van deze avond: “Wordt psychisch lijden altijd veroorzaakt door (een) trauma?” Anne was hier duidelijk over: hiervoor is geen wetenschappelijk bewijs. Kassandra vertelde dat zij er vanuit haar ervaring als therapeut er van overtuigd te zijn dat dit wel het geval is. Anne vulde zichzelf aan: “ervaringswaarheid” is (natuurlijk) waar. En er zal in iedere behandeling zeker aandacht voor moeten zijn. Het wetenschappelijk bewijs voor met name het element “altijd” is er echter niet.

Kortom een interessante avond met voldoende stof tot nadenken.

En voor wie zelf meer over het onderwerp wil lezen: ‘Beyond dis-ease en dis-order’, het proefschrift van Anne Marsman, kun je in de Nederlandse vertaling hier bestellen. ‘Van taboe naar traumabewust’, het boek van Kassandra Goddijn, kun je hier bestellen.

De avond is voor leden terug te kijken in het ledenportaal.

Joke van der Meulen